نرمافزار چند رسانهای «تمدن ایران، تخت جمشید» و «دُرج شاهنامهی فردوسی»، برخوانی دکتر جلالالدین کزازی از شاهنامه، رهآورد پنجمین نمایشگاه بینالمللی رسانههای دیجیتالی بود. دربارهی ایندو نرم افزار با طراحانش به گفتوگو نشستیم.
شهرام حاجقربانی، مدیر مسوول موسسهی دادههای طلایی خلیجفارس، دربارهی نرمافزاری که موسسهی او عرضه کرده است، گفت: «برای نخستینبار است که محیط تختجمشید در یک نرمافزار بازسازی میشود و کاربر این امکان را مییابد تا درون بناهای تختجمشید برود و همهی گوشه کنارههای آن را ببیند و به کمک راهنماهای شنیداری و متنی، و در بخشی به نام "واقعیت مجازی"، از نزدیک بینندهی فضای پارسه باشد.»
به گفتهی حاجقربانی یکی از تازگیهای نرمافزار«تمدن ایران، تختجمشید» در امکان بهرهجویی از پویانماییها (:انیمیشن) است، بیآن که کاربر به کارت گرافیکی رایانهای نیاز داشته باشد. به کمک این پویانماییهاست که میتوان به درون کاخهای تختجمشید، راه یافت.
مدیر مسوول موسسهی دادههای طلایی خلیجفارس افزود: «بخش دیگری نیز به نام "گذری بر تاریخ" به نرمافزار افزودهایم. این بخش دربردارندهی چکیدهای از تاریخ هخامنشیان در صد رویه است. همچنین در بخش پویانمایی، برخی از رویدادها و جشنها را که در تختجمشید برپا میشد، بازسازی کردهایم، همانند جشن نوروز و مهرگان و آیین دربار شاهان. رویدادهایی چون گشودن بابل بهدست کوروش بزرگ یا آمدن اسکندر به ایران و رسیدن او به تختجمشید، در این بخش آمده است. افزون بر اینها، کاربر میتواند متن کامل استوانهی کوروش را با صدای استاد بهروز رضوی بشنود. این بخشها، از گیراییها و دیدنیهای نرم افزار است.»
حاجقربانی دربارهی شیوهی فراهم آمدن نرمافزار «تمدن ایران، تختجمشید» با اشاره به اینکه سه سال بر روی این پروژه کار شده و هشت ماه پژوهش آغازین آن زمان برده است، گفت: «از کارشناس باستانشناسی نیز سود جستهایم تا دادههای تاریخی و باستانشناسی، درست و درخور اعتماد باشد.»
به گفتهی وی این نرمافزار، برگزیدهی جشنوارهی ایرانشناسی، است و برای این که کاربران با کمترین هزینه آنرا تهیه کنند در دو نوع، طراحی شده است. یکی از آنها دو زبانه است که برای کاربران خارجی است و ٥٠دلار است؛ و دیگری نرمافزار تکزبانهی فارسی است به بهای ٢٠ هزار تومان.
«واقعیت مجازی»، «سفر به پارسه»، «انیمیشن» و «گذری بر تاریخ» بخشهای چهارگانهی نرمافزار «تمدن ایران، تختجمشید» است.
«درج شاهنامه» با صدای استاد کزازی
موسسهی فرهنگی «مهرارقام ایرانیان» نیز بازدیدکنندگان را به شنیدن برخوانی دکتر جلالالدین کزازی از شاهنامه، در نرمافزار «دُرج شاهنامه» فراخوانده است. با این نرمافزار، کاربر میتواند شیوهی درست و بیلغزش خواندن شاهنامه را بشنود و فرابگیرد. اگر هم به واژهی دشواری برخورد، به کمک بخشی که به نرمافزار افزوده شده، معنای آن را بیابد. این کار با تایپ نام واژه امکانپذیر است. حتا میتوان واژگان دلخواه، یا بیتها را به سادگی یافت.
حامد علینژاد، راهنمای بازدیدکنندگان موسسهی مهرارقام در نمایشگاه رسانههای دیجیتالی، گفت: «برخوانی کزازی ٩٣١١ دقیقه است و واژهنامهی آن نیز، که برگرفته از لغتنامههای دهخدا و معین است، دربردارندهی ٢٥٠ هزار واژه و بیش از ٤٠٠ هزار معنی است که برای کاربران به آسانی دستیافتنی است. متن شاهنامه نیز برگرفته از ویرایش و گزارش استاد کزازی در کتاب ٩ جلدی "نامهی باستان" است.»
به گفتهی علینژاد این موسسه پیش از این نرمافزارهایی به نام «درج یک» و «درج دو» عرضه کرده که درج یک، دربردارندهی ٢٣ کتاب از سخنوران و نویسندگان ایران است. پس از چهار سال، دیوان ٧٨ شاعر به نرمافزار پیشین افزوده شده و به نام «درج دو» در اختیار کاربران گذاشته شده است. «درج سه» نیز ١٧٨ کتاب را در زمینهی ادبیات ایران در اختیار کاربر میگذارد. افزونبر آن، بخشهای سرگرم کنندهای همانند فال حافظ و جدول کلمات دارد و آوازهای استادان موسیقی ایران، مانند استاد شجریان، شهرام ناظری و داریوش رفیعی نیز به آن افزوده شده است. در نرمافزار دیگری، دیوانهای شعری سخنورانی مانند رودکی، خیام، سعدی، نظامی و حافظ گنجانده شده است و کاربر میتواند همهی دیوان آنها را با صدای نرگس اصفهانی و امیر نوری بشنود. و البته تازهترین کار این موسسه نیز همان «درج شاهنامه» با صدای استاد کزازی است.
پنجمین نمایشگاه بینالمللی رسانههای دیجیتالی که کار خود را در مصلای تهران از ١٤ مهرماه آغاز کرده است، تا امروز ٢٣مهرماه برپا خواهد بود.