مراسم نمادین مشعل گردانی در قم

ادامه مطلب...

بنام خدا

«اويی»، شهری در زيرزمين

سورنا لطفی نيا :

شهر زیرزمینی «اویی» در زیر بافت شهر «نوش‌آباد»، در 8 کیلومتری شمال کاشان، در استان اصفهان جای دارد. این شهر در 3 اشكوب(:طبقه)، در زیرزمین، با ژرفايی(:عمق) بین 4 تا 18 متر، به‌گونه‌ی دست‌کن، ساخته شده و جاهای گوناگونی مانند اتاق، راهرو،  چاه‌ها و کانال‌های بسياری برای در پناه ماندن از دست دشمنان دارد.  به گزارش برنا؛ تا سال 1381 هیچ اطلاعات مستندی از این گستره از ديد سیستم دفاعی و پناه‌گاهی، از آن در دست نبود و به دخمه‌های اسرار آمیز شهرت داشت.  راه‌های ورود به درون این شهر، به شکل پنهاني در خانه یا درون دژ خشتی، در روبه‌روي شهر و یا محل‌های پر جمعیت و درون کانال‌های پایاب‌هایی که از زیر خانه‌ها و برای گذر آب كاريز(:قنات) ایجاد شده، چاه‌های درون مساجد و باغ‌ها و بازارها و هر جایی که در هنگام يورش دشمن امکان دسترسی تند و فرار ساکنان را فراهم می‌کرده، بوده‌است.  در شهر زیرزمینی، اتاق‌هایی به اندازه‌هاي گوناگون برای زندگی موقت، كنده‌اند. در بدنه اتاق‌ها، شماری تاقچه ديده می‌شود. هر اتاق 180سانتی متر بلندا دارد.  اتاق‌ها، تودرتو و با راهروهای زاویه‌دار که دید مستقیم را با فضای بعدی از بین می‌برد، ساخته شده است. در 20سانتی متری زیر سقف و به فاصله 1متر در همه‌ي بدنه‌ي اتاق‌ها، گودال‌هايي برای جاي دادن چراغ‌های پیه‌سوز، جهت تامین روشنایی فضاها كارگذاشته شده است.  در بدنه دیوار اتاق‌ها و در برخي از آن‌ها چاهک‌هایی ديده می‌شود که به سختی می‌توان وارد آن شد؛ بلنداي این چاهک‌ها 3تا 5متر است که راه دسترسي به اشكوب‌هاي ديگر است. با توجه به تودرتو بودن فضاها، هیچ گونه مشکل تنفسی احساس نمی‌شود و این، یکی از شگفتی‌های درون این شهر است.  آب مورد نياز ساکنین درون شهر زیرزمینی، از راه‌های پنهان، که به پایاب‌های مرتبط به رشته كاريزها بوده و از زیر زمین می‌گذرد تامین می شد. این فضاها نه تنها در سطح زیرین شهر گسترده شده، بلکه تا حصار بیرون شهر و حتا شهر تاریخی و تالار نیاسر راه دارد.

بنام خدا

گروه مردم :

شنبه 12 آذر:

• اولتیماتوم تند شاپور دوم (ذوالاکتاف) به امپراتوری روم و تعرض نظامی تازه ایران به متصرفات شرقی روم، سوم دسامبر سال 359 میلادی امپراتور روم، کنستاتینوس دوم اولتیماتوم شدید اللحنی به این شرح از شاپور دوم (ذوالاکتاف) شاه وقت ایران از دودمان ساسانیان دریافت کرد: «پس از تحیت ... ، آگاه باش که طبق اسناد و مکتوب های موجود و نوشته های مورخان ، اراضی و سرزمین های آن سوی رود خانه استرومون Strymon (که در تراکیه = تراس جریان دارد و به دریای اژه می ریزد) تا مرز مقدونیه متعلق به ایران بوده است. آن امپراتور باید آنجا را از نیروهای مسلح خود تخلیه کند تا ماموران ما بتوانند در آن مناطق به جمع کردن مالیات و تمشیت امور بپردازند. 

سه‌شنبه 15 آذر:

• افتادن بغداد به دست عثمانی، سلطان سلیمان امپراتور عثمانی در این روز در دسامبر 1534 تصرف بغداد را تکمیل کرد. نیروهای عثمامی دو روز پیش از این وارد حصار بغداد شده بودند که برخی از مورخان آن روز را زمان تصرف بغداد ذکر کرده اند. دولت صفویه ایران بعدا بغداد را از عثمانی ها پس گرفت و در آنجا یک پایگاه نظامی ثابت به وجود آورد و یک واحد کاملا مجهز را مستقر ساخت. جنگ متناوب ایران و عثمانی بر سر بغداد دو سده طول کشید و در زمان نادرشاه مصالحه صورت گرفت؛ ایران از دعاوی خود بر بغداد دست کشید و عثمانی حاکمیت ایران بر ایروان و همه قفقاز جنوبی را برسمیت شناخت. در زمان شاه عباس هم عثمانی ها همین نظر را داشتند و شاه عباس موقتا و تا رسیدن به هدفهای مقدم خود آن را رد نکرده بود.

چهارشنبه 16 آذر:

• روزی که کوروش وصیت کرد گور او در پاسارگاد (پارس) باشد و "زروبابل" را رئیس یهودیان آزاد شده از اسارت کرد، کوروش بزرگ بنیاد گذار ایران هفتم دسامبر سال 539 پیش از میلاد ضمن دیدار از معبد اصلی شهر بابل و ادای احترام نسبت به آن، در همین جا خطاب به همراهانش اعلام داشت که در هرجای جهان که بمیرد باید جسد او را به پاسارگاد پارس منتقل و در آنجا دفن کنند. این بیان کوروش در تاریخ تحت عنوان "وصیت کوروش" ضبط شده است. کوروش با این که زرتشتی بود به ادیان دیگر که پیروان داشتند و نزد آنان مقدس بودند احترام می گذارد.

پنجشنبه 17 اذر:

• پادگان خجند، مرزبان شمال شرقی ایران در دو هزار و 543 سال پیش، کرونیکلر های اروپایی در صدر رویدادهای «هشتم دسامبر» دستور سال 534 پیش از میلاد کوروش بزرگ (هخامنشی) به ایجاد یک پادگان مرزبانی در کنار «سیردریا» به منظور جلوگیری از عبور طایفه «ماساگاتا» از سیردریا (رود سیحون ـ آراکزس) و هجوم به منطقه ایرانی «فرارود» را درج کرده و نوشته اند که محل این پادگان که بعدا شهر خجند در کنار آن ساخته شد «کوروشکده (بر وزن دانشکده)» نامیده می شد.
• افتادن گیلان به دست مغولها، 85 سال پس از آغاز حمله چنگیزخان مغول به ایران، گیلان هم هشتم دسامبر سال 1306 میلادی به دست ایلخان وقت (حاکمران مغول بر ایران) افتاد و آسیب فراوان دید. مغولان هم بمانند عرب قادر به عبور از کوههای البرز و حمله به گیلان و مازندران پوشیده از جنگل نبودند که مردمی عمیقا میهندوست و وفادار به ایران داشته اند.

آدینه 18 آذر:

• هارون الرشید یک دولتمرد ایرانی را وزیر خود کرد و ... هارون الرشید خلیفه توانمند عباسی نهم دسامبر سال 794 میلادی یحیی برمکی را که یک ایرانی و در علم مدیریت و تدبیر کشور داری و شهرت امانتداری سرآمد دیگران بود به وزارت خود برگزید تا به تمشیت امپراتوری او بپردازد. هارون که مردی هوشمند بود پی برده بود که بقاء امپراتوری پهناور او بستگی به وجود یک وزیر لایق و باکفایت دارد که بر امور اداری و مالی نظارت دقیق داشته باشد و کسی را بهتر از یحیی نیافته بود.

برگرفته از تارنمای دکتر انوشیروان کیهانی زاده 

بنام خدا

ادامه مطلب...

بنام خدا

بنام خدا

ریشه کراوات و پیدایش آن

حسين شهرستانی :

در فرهنگ‌های انگلیسی  و فرانسه نوشته‌اند که واژه‌ی کراوات از نیمه سده‌ی هفدهم در زبان فرانسه گسترش يافت، و البته این یک دزدی فرهنگی است. آنان شوند آن‌را اين‌گونه می آورند: چون سربازان کروآت (اهل کرواسی) که در هنگ پادشاهی کروآت در روزگار لويی چهاردهم بودند دستمالی به گردن می‌بستند پس این رسم از آن روزگار آغاز شده. اما این دلیل هم در برابر آنچه که ثابت می‌کند آيين بستن کراوات  درپيوند با نیاکان ما ایرانیان دارد بسیار ضعیف است. شايد مردم فرانسه در سده‌ی هفدهم از سربازان کرواسی آموخته باشند تا دستمال گردن ببندند و حتا اگر بپذیریم که نام آن دستمال گردن را کراوات گذاشته‌اند، دلیلی بر نفی این وجود ندارد زیرا که ریشه این واژه‌ی کهن، ایرانی‌ست چرا که اسناد و مدارکی مستند و مستدل و غیرقابل انکار به ما این چنین می‌گوید: در آغاز با نگاهی به اوستا کتابی که هزاران سال پیشتر از سده‌ی هفدهم در اختیار ایرانیان بوده خواهیم دید که در(ویدیودات فرگرد 14 آیه 9) آمده و از دوازده چیز که مرد جنگی به آنها نیازمند است نام می‌برد. ... هفتم زره، هشتم  کُئِرِس، و این عبارت  از واژه کُئِرِت است و در برابر آن در پهلوی «گرپویان» آمده ودرباره‌ی  آن می‌گوید که کُئِرِت به زره بسته می‌شود. به این نگاره‌ بنگريد! چهره‌ای است از «پاپک» پدر اردشیر که در تخت جمشید بر روی  سنگ نگاشته‌شده و  کراوات یا چیزی شبیه به آنچه امروزه به‌عنوان کراوات از آن استفاده می‌کنند دیده می‌شود. هرتسفلد نیز در  Iran In The Ancient East (fig 402)آورده که آن چهره‌ی پاپک پدر اردشیر است و رخت مادها را به تن دارد. اینجاست که به‌راستی  و به‌ خوبی  روشن می‌شود که  کُئِرِت  کدام است و واژه  کراوات از کجا گرفته شده! البته این کراوات پیش‌تر نیز به‌گونه‌ي پهن‌تر و پیش سینه هم بسته می‌شده و در نگاره‌ها دیده می‌شود که پادشاهان و بزرگان سپاه آن‌را می‌بستند و در بیشتر چهره‌های کنده‌شده بر روی سنگ در تاق بستان و سکه‌های باستانی دیده می‌شود. و می‌توانیم بگويیم که شاید پاپیون هم با اندكی دگرگونی از روی آن برداشت شده باشد. این پیش سینه را تا روزگار صفویه و پس از آن نیز به‌عنوان یک آيين می‌بینیم. شماری از نگاره‌هايی که بردیوار سنگی ایوان موزه تخت جمشید و آيين تاجگذاری اردشیر دوم که در تاق بستان نقش بسته را به همراه نگاره‌هايی از پادشاهان روزگار باستان که پوشش آنان این ادعا را ثابت می‌کند. همچنین یادآوری می‌شود دکتر محمدمقدم استاد زبانشناسی دانشگاه تهران در سال 1324 خورشيدی در جزوه شماره‌ي سه خود که به تلاش کتاب فروشی ابن سینا با عنوان «ایران کوده» به‌چاپ رسیده به ریشه واژه کراوات پرداخته و پژوهشگران گرامی می‌توانند از آن بهره ببرند. در پایان  این نوشتار اعتراف می‌کنم گرچه توان نویسنده بیش از این نبود اما  همین اندازه هم می‌تواند گامی هر چند اندک برای آشنايی جوانان و نوجوانان با فرهنگ و تمدن سرزمینش و پی‌بردن به خرد نیاکانش باشد زیرا که  نیاکانش هزاران سال پیش پوششی داشتند که مردمان جهان  امروز بهره‌گیری از آن‌را شوند بزرگی خود می‌دانند.

بنام خدا

ادامه مطلب...

بنام خدا

بنام خدا

گروه مردم :

شنبه 28 آبان:

• بی کفایتی شاه سلطان حسین، شورش قندهار و سقوط اصفهان، «میرویس» بزرگ قندهاری ها که برای تظلم از جور و ستم عبدالله خان حکمران اعزامی دولت صفویان رنج سفر به اصفهان را بر خود هموار کرده بود ولی موفق به دیدار شاه سلطان حسین نشده بود 19 نوامبر سال 1699 (1078 هجری خورشیدی) با دست خالی به قندهار بازگشت و سران طوایف ناحیه را به باغ خود دعوت کرد و وجود ضعف در ارکان دولتی و رواج فساد اداری و چاپلوسی در دربار صفویان را برایشان بیان داشت و گفت که شاه در محاصره عده ای کوته نظر آزمند قراردارد و کسی نمی تواند، حتی برای تظلم به او دسترسی یابد و احکام انتصابات خرید و فروش می شود و دلسوز وجود ندارد. در این شرایط راه دیگری جز این که خودمان بپاخیزیم وجود ندارد، و بذر شورش در همان روز کاشته شد و ظرف دو سال از زمین سر بر آورد. پشتونها و بویژه قندهاریها تا آن زمان سابقه نافرمانی و ضدیت با دولت متبوع، ایران، را نداشتند.

یکشنبه 29 آبان:

• اعلان جنگ ایران به روم شرقی در نوامبر 502، دولت وقت ایران بیستم نوامبر سال 502 میلادی (زمان پادشاهی قباد ساسانی) به دولت روم شرقی (قسطنطنیه) اعلان جنگ داد. این اعلان جنگ پس از سه اخطار پی در پی به دولت روم که این دولت در رعایت تعهداتی که به موجب پیمان صلح سال 442 (منعقد شده میان یزدگرد دوم و تئودور) سپرده بود تعلل کرده است صادر شده بود. در اخطاریه های کتبی سه گانه، دولت روم متهم شده بود که تعمدا در صدد اجرای چند بند از پیمان بر نیامده و تاکید شده بود که ادامه تعلل رومی ها، پیش از آن تحمل پذیر نخواهد بود.

دوشنبه 30 آبان:

• سالروز آغاز جنبش سوسیالیستی «مزدک» متفکر بزرگ ایرانی، 21 نوامبر سال 488 میلادی، درست 1360 سال پیش از انتشار «مانیفست کمونیست» از سوی کارل مارکس و انگلس، مزدک عقاید اقتصادی ــ اجتماعی (سوسیالیسم) خود را اعلام داشت و ترویج آن را آغاز کرد. مزدک پسر بامداد که یک روحانی زرتشتی در شهر استخر فارس (شیراز) بود مدعی شد که این عقاید تفسیر درست آموزشهای زرتشت است که هدفی جز نیکبختی بشر نداشته و زمانی این نیکبختی تحقق خواهد یافت که برابری انسانها تامین شود. از ابتدای سده 19 که عقاید مزدک مورد تحلیل و تفسیر اندیشمندان و مورخان بزرگ قرار گرفت «21 نوامبر» برای روشنفکران چپ، روزی گرامی بوده است.
• سامانیان بر سر کار آمدند، زبان پارسی و فرهنگ ایرانی زنده شد، مورخان «21نوامبر سال874 میلادی» را روزی ذکر کرده اند که سامانیان بر سرکار آمدند و کمر همت به احیاء زبان و ادبیات فارسی، فرهنگ ایرانی و گسترش علوم و معارف بستند و در این راه لحظه ای از تلاش باز نایستادند. پایتخت سامانیان شهر بخارای خراسان بزرگتر و رودکی از شعرای بزرگ این دوران بود. برخی از مورخان سامانیان را از نسل بهرام مهران (چوبین) ژنرال معروف ایرانی که در «ری» زاده شده بود می دانند. در میان ایرانی تبارها، تاجیکها بیش از دیگران قدرشناس سامانیان هستند. دولت تاجیکستان پول ملی خود را «سامانی» نام نهاده است. 

سه‌شنبه 1 آذر:

• در قرون وسطا، روزی که زلزله شهر تاریخی نیشابور را ویران کرد، 22 نوامبر سال 1267میلادی (666 هجری قمری) یک زمین لرزه شدید شهر تاریخی نیشابور خراسان را ویران کرد و هزاران تن را مقتول و مجروح ساخت. این شهر سه سال بعد به هزینه دولت وقت تجدید بنا شد. نیشابور که در جهان به شهر "عمر خیام" معروف است در دوران ساسانیان به صورت شهری بزرگ درآمد و یک بار هم پایتخت ایران شد. این شهر در ردیف بلخ، بخارا، هرات، سمرقند و مرو یکی از شهرهای باستانی خراسان بزرگتر بشمار می رود و طاهر ذوالیمینین در همین شهر تجدید استقلال ایران را اعلام داشت که آغاز پایان حکومت عباسیان برایران بشمار آمده است.

چهارشنبه 2 آذر:

• با فرار خسرو پرویز و در پی آن رویداد های دیگر مسیر تاریخ جهان یک بار دیگر تغییر کرد، خسرو پرویز هنوز بر جای پدر ننشسته بود که وارث دشواری های او و ضدیت ژنرال بهرام چوبین شد که با شاه متوفا درگیری پیدا کرده بود. خسرو پرویز که در تاریخ عمومی (جهان) به خسرو دوم معروف است چون یارای ایستادگی در برابر ژنرال بهرام (از مردم «ری»)را نداشت 23 نوامبر سال 589 میلادی به قسطنطنیه فرار کرد تا از موریس امپراتور روم شرقی کمک بخواهد. موریس که در انتظار چنین فرصتی بود یک سپاه کامل در اختیار خسرو دوم قرار داد و این سپاه با کمک هواداران داخلی خسرو، در جنگ سال 591 میلادی بهرام را شکست و به شمال خاوری ایران فراری دادند و خسرو دوم بر تخت نشست. 
• شکست ایران در قادسیه و رد پیشنهاد انتقال پایتخت از تیسفون به شیراز ، 23 نوامبر 636 میلادی و چهار روز پس از شکست نظامی امپراتوری ایران در نبرد قادسیه (معرکة القادسیه) و عقب نشینی باقیمانده یگانها از پل عتیق و به مخاطره افتادن تیسفون (پایتخت)، جلسه بزرگان کشور برای چاره جویی در کاخ سلطنتی (ایوان مدائن ـ طاق کسرا) تشکیل شد. حاضران در جلسه پس از شنیدن گزارش جنگ پیشنهاد کردند که پایتخت به شهر استخر (شیراز) منتقل شود زیرا که عرب مهارت جنگ صحرایی دارد نه کوهستانی و رسیدن به استخر مستلزم عبور از کوهستان است.

پنجشنبه 3 آذر:

• عصیان سراسری هواداران بابک خرمدین در سال 842 میلادی، هواداران «بابک خرم دین» و پیروان عقاید اجتماعی ـ اقتصادی او از دهه سوم نوامبر 842 میلادی (آذر ماه221 خورشیدی) درآذربایجان، اصفهان، فارس و کرمان بر ضد حکومت خلیفه عباسی دست به یک عصیان گسترده زدند که به نوشته مورخان، در بیدارکردن ایرانیان موثر واقع شد.

آدینه 4 آذر:

• روزی که شهر بیشاپور ساخته شد، به گزارش کرونیکلهای جهان (روزشمار رویدادهای مهم ملل جهان در طول زمان)، شهر بیشاپور در منطقه کازرون 24 نوامبر سال 266 میلادی تکمیل شد. کار ساختن این شهر که به تصمیم شاپور یکم، شاه ساسانی وقت ساخته شد نزدیک به شش سال طول کشید. در ساختن این شهر هم از اسیران رومی استفاده شد. ارتش ایران به فرماندهی شاپور یکم در سال 260 در ناحیه «ادسا (امروز: ارفا = اورفا)» در شرق فرات (جنوب ترکیه امروز) ارتش روم را شکستی سخت داد و والرین امپراتور این کشور با 71 هزار نظامی رومی را اسیر کرد که از این اسیران برای ساختن سد شوشنر (بند قیصر)، ساختن شهر گندی شاپور در خوزستان و بیشاپور در فارس استفاده شد.

برگرفته از تارنمای دکتر انوشیروان کیهانی زاده 

بنام خدا

بنام خدا

بنام خدا

بنام خدا

مقبره کوروش هخامنشی


تخت جمشید

بنام خدا

از اردیبهشت سال ۸۸ صحبت‌هایی مبنی بر ساخت جزیره مصنوعی فروهر در اطراف شهر سیراف بوشهر و در خلیج همیشه فارس آغاز شده است. این پروژه بزرگ گردشگری برای نخستین بار است که در ایران اجرا می‌شود.
به گزارش تکناز طرح ساخت جزیره مصنوعی به شکل نماد فروهر در شاخاب پارس (خلیج فارس) درحال تکمیل بوده و مجوزهای اولیه و موافقت اصولی این پروژه نیز دریافت شده است.
این جزیره با مساحتی بالغ بر ۶ میلیون و دویست هزار متر مربع در محدوده‌ای به ابعاد ۳ در ۵ کیلومتر، روبروی حاشیه بندر تاریخی سیراف در استان بوشهر ساخته خواهد شد.
این جزیره شامل منطقه مسکونی، هتل، دانشگاه، پارک انرژی خورشیدی، زمین ورزش، فرهنگسرای بزرگ ملل و گفتگوی تمدن ها، رصدخانه عمومی است. همچنین مجوزهای اولیه اجرای این پروژه نیز دریافت شده است.

اسفندیار اختیاری؛ نماینده ایرانیان زرتشتی که عضو تیم مدیریت این پروژه است ضمن اعلام این خبر افزود:«در آینده‌ای نزدیک طرح این پروژه که بیش از ۶۰ کارشناس در حال بررسی آن هستند، آماده می‌شود و طرح نهایی این جزیره در نشست‌هایی تخصصی برای آخرین بار بررسی خواهد شد تا شاهد اجرای یک پروژه کم نظیر باشیم».
این جزیره مصنوعی درکناره منطقه پارس جنوبی و در حاشیه بندر تاریخی سیراف ساخته خواهد شد.

براساس باور ایرانیان، فروهر یکی از اجزای وجود هر آدمی است که او را به سمت پیشرفت و راستی رهنمون خواهد کرد و هریک از قسمت‌های این نماد مفهومی دربردارد.
در نشست انجمن موبدان تهران با طراحان و مجریان ساخت جزیره مصنوعی فروهر در شاخاب پارس ، درمورد نگاره فروهر و مفاهیم آن گفتگو شد.

اسفندیار اختیاری به مهندس فرصت، به عنوان ایده‌پرداز و سرمایه‌گذار طرح و همچنین طراحان همراه وی تاکید کرد که ساخت این جزیره یک پروژه معماری ساده نیست؛ زیرا هر گوشه‌ای از فرهنگ ایرانی و زرتشتی مفاهیم بالایی را در خود دارد. به ویژه نماد فروهر که هرکدام از بخش‌های این نگاره مفهوم و منظور دارد و بی‌حکمت نیست.
نماینده انجمن موبدان همچنین با اشاره به استفاده از نماد فروهر پیش از دوران هخامنشیان توسط ملل دیگر ادامه داد:« این نماد در ایران مهر ایرانی خورده است و با اندیشه و مفاهیم ارزشمندی همراه شده است».
همچنین وی با اشاره به معماری خانه‌های زرتشتیان، دقت درجهت سازه‌ها و نمادهای عددی رمزگونه را یادآور شد و مفاهیم اسطوره ای آنها را برای طراحان حاضر که دانشجویان معماری بودند، بازگو نمود.
سپس مهندس فرصت، در سخنانی بخشهای گوناگون جزیره فروهر را برای حاضرین توضیج داد و معماری را برگرفته از سه فلسفه دانست که یکی از آنها فلسفه سهروردی است.
نماینده ایرانیان زرتشتی نیز با اشاره به دیدگاه رهبر معظم انقلاب که می‌گویند ما افتخار می‌‌کنیم که از آغاز یکتاپرست بودیم، پرسش‌هایی را درباره این پروژه بزرگ گردشگری مطرح نمود.

بنام خدا

ادامه مطلب...

بنام خدا

ترک ها بر ديواره‌ی تخت جمشيد و خطر فروپاشی

خبريار امرداد-نگار پاكدل :

ترک‌های فراوان و تازه بر بنای تخت جمشید، اين سازه‌ی برجسته‌ی ايرانی را در خطر ریزش و آسیب جدی قرار داده است. به گزارش مهر، «محمد اسدپور»، فعال میراث فرهنگی و گردشگری و مدیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی مرودشت گفت: «با گذشت زمان شاهد افزوده شدن ترک‌هایی ميان سنگ‌ها، ستون‌ها و کاخ‌های مجموعه‌‌ي جهانی تخت‌جمشید هستیم.» وی ادامه داد: «هنگامی‌که از پلکان‌ها وارد تخت جمشید می‌شویم در دروازه ملل، ستون‌هایی هست که ترک‌هایی خورده‌اند و اين ترک ها تازه است.» به گفته‌ی اسدپور سنگ‌ها به شوندهای(:دليل‌های) گوناگون؛ فرسایش و باران‌های اسیدی، شرایط آب و هوایی و گذشت زمان، فسیل شده و ترک‌هایی در آن‌ها پديد می‌آید، كه روزانه بر اين ترک ها افزوده می شود و به شوند(:دلیل) کنترل نشدن از سوی مسوولان و كارشناسان این ترک‌ها روز به روز بیشتر شده است. «اسدپور»، درباره‌ي آسيب‌ها‌ گفت:« در دیواره‌های دروازه‌ي ناتمام، ترک‌هایي دیده می‌شود که آجرهای آن قابل ديدن است. همچنين در کاخ صدستون، نیز ترک‌های فراواني ديده مي‌شود، در این مجموعه هر گردشگری بخواهد بازدیدی از تخت‌جمشيد داشته باشد به سادگی مي‌تواند این ترک‌ها را ببيند.»     اين مدير انجمن دوستداران ميراث فرهنگي  يادآور شد: «در درگاه کاخ‌موزه، شکاف‌ها و ترک‌های گوناگونی در بخش خاوری(:شرقی) ديده می شود كه انحنای یک ستون را درپی داشته است. ترک‌های دیواره‌ی کاخ‌موزه به‌اندازه‌ای است که هنگاميكه از سمت چپ به کاخ‌موزه می رويم این ترک‌ها را به سادگی مي‌توان ديد.»       وی در پايان گفت: «در مجموعه‌ی جهانی تخت‌جمشید، مدیریت بحران وجود ندارد، از همين روی به مسوولان امر پیشنهاد دادیم که درباره‌ی شوند(:دليل) این ترک‌ها، كاوش شود و مقرر شده کارشناسان برای بررسی این موضوع و جلوگیری از پیشرفت آن به این مجموعه سفر کرده و راهکارها را ارايه دهند، چرا كه اگر این روند ادامه داشته باشد در آینده‌ای نه چندان دور با فروپاشی نمای کنونی رو به رو خواهیم بود. هر دم بر ترک‌های سنگ یا دیواره‌ها افزوده می‌شود كه اگر این ترک‌ها به‌گونه‌ی گسل و شکاف باشد و یکی از کاخ‌ها ويران شود دیگر نمی‌توان کاری انجام داد از این رو نياز است  كه کارشناسان راهکارهای اساسی را ارايه دهند.»

ادامه مطلب...

بنام خدا

٢١ آبان‌ماه سالروز ثبت «آتشكده‌ی آتشكوه» و «آتشكده‌ی نياسر» در سياهه‌ی آثار ملی ايران

● به ياد آتشكده‌های خاموش

صديقه نوده فراهاني :

آتشكده‌ی آتشكوه «آتشکده‌ی آتشکوه» یکی از مهم‌ترین و برترین آتشکده‌های زرتشتیان جهان به شمار می‌رود که در ۵ کیلومتری راه نیمه‌‌ور به دلیجان و در نزدیکی روستای «آتشکوه» شهرستان محلات قرار دارد. تاريخ‌دان‌ها ديرينگي این ساختمان را به روزگار ساسانیان نسبت ‌مي‌دهند. البته اكنون از اين ساختمان چهارتاقی تنها ستون‌هايی برجا مانده و از سقف و ديواره‌های آن هيچ اثری نيست. چهارتاقی ساختمانی است كه بر چهارپایه‌ی استوار ساخته مي‌شده و گنبدی بر روی گوشواره‌ها و بر بالای این چهارپایه‌ای بزرگ قرار داشت که تاق‌نماهایی آنها را به یکدیگر پيوند مي‌داد. اين بنای چهار تاقی دربردارنده‌ي ستون‌های سنگی استوانه‌ای است که بر روی هم استوار شده‌اند. این ساختمان پيش از اين اتاق‌هایي سرپوشیده و جايي برای برافروختن آتش داشت. به گفته‌ي «ابن‌فقیه همدانی» این ساختمان تا سده‌ي چهارم هجری برپا و سالم بوده ‌است. همچنین او این اثر را هم‌رديف با «ایوان کسری» و «پرستشگاه آناهیتا» در کنگاور دانسته ‌است. «هوتوم شیندلر» و «آندره گدار» در دهه‌ي ۱۳۱۰ خورشیدی به واكاوي این ساختمان پرداخته‌اند. گدار ابتدا از اين ساختمان با عنوان آتشكده یاد می‌کند و نقشه‌ای از دیوار پيراموني و دهلیزهای احتمالی آن بر پايه‌ي تصوراتی که می‌کرده، مي‌كشد اما پس از آن با به‌دست آوردن دانستني‌هاي بيشتر، نقشه‌ي خود را رد می‌کند و از اين ساختمان به عنوان یک نشانه‌ي راه‌یابی یاد می‌کند. از ويژگي‌هاي اين آتشكده‌ي خاموش مي‌توان به ریزه‌کاری‌های به‌کار رفته در بهره‌گیری از سنگ‌های پاستون‌ها و ستون‌ها اشاره كرد، به گونه‌اي كه هیچ‌گاه دوبند سنگ روی هم قرار نگرفته ‌است. در ساخت اين اثر از آجرهای چهارگوش با نمای سنگ استفاده شده و برای استواری بیشتر در درون دیوارها، تیرچه‌ي چوبی به‌کار رفته ‌است. «آتشکده‌ي آتشکوه»، در ٢١ آبان‌ماه 1317 خورشيدي، به شماره‌ي 311 در سياهه‌ي آثار ملی ايران به ثبت رسیده است. آتشكده‌ي نياسر «آتشكده يا چهارتاقی نیاسر»، اثري تاريخي و ملي است كه در 35 کیلومتری شمال باختري كاشان، بر بلندي‌هاي شهر نیاسر و در کنار چشمه‌ی آبی به همین نام قرار دارد. پژوهشگران هنگام ساخت اين ساختمان را واپسين سال‌هاي روزگار اشکانی و یا آغاز ساسانی می‌دانند. به باور «آندره گدار»، معمار و باستان‌شناس فرانسوي، اين آتشكده نخستين پرستشگاه و آتشکده‌ای است که در روزگار ساسانی، با آرمان گسترش دین و آیین زرتشتی، در نیاسر ساخته شده است.  برای این ساختمان کاربری‌های گوناگونی مانند نشان راه‌یابی، ساختمان یادبود، آتشكده و گور بزرگان بيان شده است. اين آتشكده دربردارنده‌ی اتاقی است كه به چهار تاقی دگرگون شده است. ساختمان اين آتشكده از سنگ با ملات گچ ساخته شده و بخش‌های پایینی آن از لاشه‌ی سنگ و بخش‌های بالایی و به ويژه تاق‌ها از سنگ‌هایی به شکل آجر تراشیده ساخته شده است. آتشكده‌ی تاريخی نياسر كاشان در تاريخ ياد شده، با شماره‌ی ۳۱۶ در سياهه‌ی آثار ملی ايران ثبت شده است.

ادامه مطلب...

بنام خدا

ادامه مطلب...

بنام خدا

شنبه 21 آبان:

• اصفهان باردیگر پایتخت ایران شد،  12نوامبر سال 1598 میلادی (21 آبان) شهر اصفهان یک بار دیگر پایتخت ایران شد. شاه عباس اول تصمیم به انتقال پایتخت از قزوین گرفته بود و کار این انتقال هفت سال طول کشیده بود. پیش از دوران سلطنت شاه عباس، اصفهان در سال 931 میلادی به تصمیم «مرداویز» قهرمان ملی ما که سودای احیاء امپراتوری ایران باهمه مراسم و آیین های باستانی اش را در سر داشت، پایتخت اعلام شده بود. وی نخستین مراسم «سده» پس از ساسانیان را در همین شهر برگزار کرده بود و سخن گفتن و نوشتن، جز به فارسی را ممنوع ساخته بود. طغرل سلجوقی نیز مدتی اصفهان را پایتخت خود کرده بود. در سال 1915 هجری (1294 میلادی ـ زمان سلطنت احمد شاه ) هم تصمیم گرفته شد که اصفهان پایتخت شود که به علت ورود نیروهای خارجی متخاصم یکدیگر به ایران و تبدیل ایران به گوشه ای از میدان جنگ جهانی اول عملی نشد.

دوشنبه 23 آبان:

• خشکسالی سه ساله ایران، 14 نوامبر 467 میلادی، پس از سه سال خشکسالی شدید در ایران، ریزش باران آغاز شد که یک هفته طول کشید و پیروز ساسانی شاه وقت دستور داد که به این مناسبت، از آن پس هر سال در چنین هفته ای جشن بگیرند. خشکسالی سه ساله ایران همزمان با هجوم پی در پی اقوام شمال شرقی معروف به هپتال ها بود که بالاخره «پیروز» مجبور شد در گرگان برای جلوگیری از دست اندازی آنان سدی بلند، همانند دیوار چین بسازد که مردم محل بقایای آن را «سد سکندر!» گویند.

سه‌شنبه 24 آبان:

• تاسیس حکومت غزنویان، 15 نوامبر سال 988 میلادی سبکتکین ازسران طوایف معروف به«ترکان غز = اغوز ها» کابل را تصرف کرد که مورخان این روز را سالروز تاسیس حکومت غزنویان می دانند که عمدتا بر ایران خاوری و گاهی تا «ری» حکومت کردند. ساسانیان برای جلوگیری از ورود طوایف دوردست «آلتائیک» به فرارود (ماوراءالنهر)، در سرحدات شمالی این منطقه (سیر دریا = رود سیحون) پادگانهای متعدد تحت عنوان «مرزبان» تاسیس کرده بودند که پس از افتادن ایران به دست عرب، این پادگانها برچیده شد و مهاجرت آن طوایف به «فرارود» آغاز گردید و عباسیان و پیش از آنان حتی امویان به استفاده از مردان این طوایف در ارتشهای خود پرداختند که اصطلاحا «غلام» خطاب می شدند و از این طریق قدرت یافتند. قدرت گرفتن سبکتکین هم از همین راه بود. وی عمیقتر از پیشینیان خود در ایران خاوری پیشروی کرده بود.

چهارشنبه 25 آبان:

• نبرد قادسیه و تغییر مسیر تاریخ ایرانیان، نبرد قادسیه میان اعراب مسلمان و ایران 16 نوامبر 636 میلادی آغاز شد و تا نیمروز 19 نوامبر بطول انجامید. این نبرد به شکست نیروهای ایران انجامید و متعاقب آن، اعراب تیسفون را تصرف کردند و سپس به تعقیب یزدگرد سوم شاه وقت که از تیسفون عقب نشینی کرده بود پرداختند و در دو جنگ دیگر، جلولا و نهاوند، نیز او را شکست و به خراسان فراری دادند که در مرو ترور شد. اعراب سپس ایران را شهر به شهر به تصرف درآوردند. در پی سقوط تیسفون بود که اعراب از جزیرةالعرب به بین النهرین (عراق) مهاجرت کردند و شهرهای کوفه و بصره را ساختند.
• روزی که سنگبنشته های ایران باستان خوانده شدند، 16 نوامبر 1846 را روزی نوشته اند که «سر هنری راولینسونSir Henry C. Rawlinson» موفق به خواندن خطوط میخی سنگنبشته داریوش بزرگ در بیستون شد و آن را ترجمه کرد. این سنگنبشته مربوط به سال 519 پیش از میلاد (2 هزار و 528 سال پیش) است که حدود جغرافیایی ایران در آن مشخص شده و «سند مالکیت میهن ما» بشمار می رود - تنها کشور جهان که چنین سندی را دارد. راولینسون از دهه 1830 تلاش خود را برای خواندن کتیبه های (خط میخی) ایران باستان آغاز کرده بود.

پنجشنبه 26 آبان:

• کودتای سیاسی در ایران سال 487 میلادی، با این که ارتش ایران به فرماندهی سپهبد «زرمهر» هپتالها را در فرارود (آسیای میانه) شکستی سخت داده بود، بزرگان کشور در یک نشست محرمانه در 17 نوامبر سال 487 میلادی تصمیم گرفتند که بلاش، شاه ساسانی وقت را برکنار و قباد (گواد = گوات) را بر جای او بنشانند و این تصمیم (کودتا)، بدون خونریزی عملی شد. بزرگان ایران از مسامحه بلاش در قبال خزرهای مهاجر به مناطق شمالی دریای مازندران که ستیزه جویی می کردند خسته شده بودند.
• سالگشت درگذشت «جامی»، مولفان تاریخ فلسفه، پس از تطبیق تقویم میلادی با تقویم هجری قمری، 16 نوامبر را سالگشت فوت نورالدین عبدالرحمن جامی شاعر و فیلسوف ایرانی ذکر کرده اند که در سال1492 (13 محرم 898 هجری قمری) در هرات از این دنیا رفت. کرونیکلرهای غرب سالروز درگذشت جامی را 19 نوامبر این سال نوشته اند. جامی برجسته ترین فارسی سرای قرن پانزدهم میلادی 18 اوت سال 1414 میلادی (817 هجری قمری) در «جام» واقع در خراسان بزرگتر به دنیا آمده و در هرات و سمرقند تحصیل کرده بود. وی در عین حال از آخرین صوفیان بزرگ بشمار می آید.

آدینه 27 آبان:

• روزی که بهرام گور، شاه ایران شد، در پی کشته شدن یزدگرد یکم شاه ساسانی وقت با لگد اسب در نزدیکی نیشابور در نهم نوامبر 420 میلادی، هجدهم نوامبر این سال بهرام پسر کوچکتر او خود را بهرام پنجم شاه ایران خواند. شاپور برادر بزرگ بهرام قبلا در یک درگیری کشته شده بود و «نرسی» برادر میانی، مقام پادشاهی را نمی پذیرفت و بزرگان ایران با شاه شدن بهرام (معروف به بهرام گور) موافق نبودند. یکی از دلایل مخالفت بزرگان این بود که مادر او سوشندخت، یک بانوی ایرانی یهودی بود. بزرگان ایران (و به نوشته مورخان اروپایی: طبقه گرندیز، و یا گراندس) در دوران سلطنت 21 ساله یزدگرد نسبت به پیروان ادیان دیگر، بسیار حساس شده بودند زیرا که یزدگرد وسیعا به مسیحیان قلمرو ایران آزادی مذهبی و اجازه تاسیس کلیسا و حتی تبلیغ داده بود. 
• روزی که مجلس روسیه متن قرارداد تقسیم ایران را دریافت کرد!  18 نوامبر سال 1907 ایسفولسکی وزیر امور خارجه وقت روسیه متن قرارداد انگلستان و روسیه منعقد در 31 اوت همین سال مبنی بر تقسیم ایران میان خود را به پارلمان تازه تاسیس روسیه (دوما) جهت اطلاع تسلیم کرد. این قرارداد که بدون توجه به استقلال ایران که 12 قرن قدرت اول و یا یکی از دو قدرت برتر جهان و از لحاظ ادبیات و معارف تا قرن هفدهم در سطوح بالا قرار داشت تنظیم و به اجرا گذارده شده بود در سن پترزبوگ به امضا رسیده بود.

  برگرفته از تارنمای دکتر انوشیروان کیهانی زاده 

بنام خدا

تنها آب‌انبار هفت بادگیری جهان، در ریگزارهای یزد فرو مي‌رود

سورنا لطفي‌نيا :

تنها آب انبار هفت بادگيري جهان، در روستاي تاريخي «عصرآباد» استان يزد، است. هفت بادگیر قد کشیده پيرامون آب انبار، همانند دکل های کشتی غرق شده در حال فرو رفتن زیر ریگزارهای کویر هستند. به گزارش مهر؛ عصر آباد روستایی متروک است که تا 60 سال پیش نزديك به 50 خانوار در آن زندگی می‌کردند اما با خشک شدن كاريز(:قنات) محل زندگی خود را رها کرده و دیگر به آن‌جا بازنگشتند. نام پيشين این روستا «مجومرد» بوده و در زبان فارسی قدیم به نام مرد جویای محبت شهرت داشته است. آب انبار هفت بادگیر موجود در این روستا بازمانده‌اي از روزگار قاجار است و در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۷۷۵۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. ویژگی بزرگ این آب انبار داشتن هفت بادگیر بلند است. هر بادگیر دارای چهار بادگير در هر سو است. آجر خشت خام، ساروج، گچ و قلوه سنگ عمده مصالح به‌کار رفته در این سازه است. اما از آن‌جایی که روستای عصرآباد و روستاهای پيرامون آن همواره زير هجوم توفان های شنی است اکنون این آب انبار با همه‌ي هفت بادگیرش در حال فرو رفتن در میان تلی از شن‌های روان است، حال آن‌که هیچ گردشگری راه بدان‌جا ندارد و کمتر کسی آماده است کیلومترها از یزد فاصله بگیرد تا این سازه‌ي  روبه نابودي را ببیند. هر چند که سازمان میراث فرهنگی یزد چند سال پیش آب انبار را بهسازي(:مرمت) کرد اما از آن همه رسیدگی اکنون دیوار نوشته‌های روی آب انبار را می توان دید و حفاران غیرمجاز را که پيرامون این روستا، خاک‌ها را زیر و رو می كنند تا شاید عتیقه‌ای بیابند.

ادامه مطلب...

بنام خدا

يازده هزار دست‌نوشته‌ی خطی پارسی، جهانی می شود

سورنا لطفی نيا :

دست‌نوشته‌های پارسی جای گرفته در مجموعه‌ی نسخه‌های خطی كتابخانه‌ی بريتانيا، تا سه سال ديگر در شبكه اينترنت در دسترس همگان خواهدبود. با انجام پروژه ديجيتالی کردن دست نوشته‌های پارسی، تا سه سال ديگر بيش از يازده هزار اثر، از دست نوشته‌های پارسی در مجموعه‌ی نسخه‌های خطی کتابخانه بريتانيا از راه اينترنت در دسترس همگان قرار مي‌گيرد. به گزارش ميراث فرهنگی؛ بر پايه‌ی برنامه ريزی های انجام شده، دست نوشته‌های پارسی موجود در مجموعه‌ی دست‌نوشته‌های اين کتابخانه و با خواست دسترسی آزاد پژوهشگران و دوستداران در سراسرجهان، تا سه سال ديگر ديجيتالی و در اينترنت پخش می شود. مجموعه دست نوشته‌های پارسی در کتابخانه بريتانيا يکی از بزرگ‌ترين و نامدارترين مجموعه‌های جهان است که در برگيرنده‌ی بيش از ١١٠٠٠ نسخه‌ی خطی اصل، از همه‌ی سرزمين‌ها و فرهنگ‌های جهان، درباره‌ی ايران است. اين مجموعه، از ديد زمانی نيز دامنه‌ی گسترده‌ای از سده‌ی ١٢ ميلادی تا امروز را دربر می گيرد. بسياری از اين دست نوشته‌ها، متون بسيار کميابی هستند و برخی نيز دارای تصويرها و نگاره‌های بی مانندی هستند که امروزه از نامدارترين مينياتورها و نقاشی های مکتب‌های نقاشی ايرانی و مغول شناخته شده‌اند. هم اکنون دسترسی به اين آثار تنها از راه مراجعه به کتابخانه شدنی است. با انجام اين كار، آثارموجود، در شمار مواد و آثار پژوهشی آنلاين خواهند بود که امکان بالا بردن سطح تحقيقات و موضوعات پژوهشی را در همه‌ی حوزه‌های همسو به ويژه موسيقی ايرانی و نقاشی و ادبيات پارسی فراهم می کند . همچنين امکان معرفی و شناخت و نيز نگهداری از بخشی از ميراث گران‌سنگ ايران، برای نسل‌های آينده، فراهم می شود.

بنام خدا

● دانش‌آموزان «گرمدره»، در يک دژ باستانی درس می خوانند

سورنا لطفی نيا :

نزديک به ٧٨ دانش‌آموز روستای گرمدره استان چهارمحال و بختیاری همچنان در مدرسه‌ای که در دژ تاریخی این روستا جاي دارد، درس می‌خوانند. این دانش‌آموزان همراه با انجام بازی‌های کودکانه خود در این دژ، به درس و كسب دانش می‌پردازند. به گزارش همشهري؛ مدرسه‌ی این دانش‌آموزان درون دژ جای گرفته و دانش‌آموزان از این‌که در یک دژ تاریخی بازی می‌کنند و درس می‌خوانند بسیار خوشحال هستند. مدرسه شهید محمد منتظری روستای گرمدره در سال 1362 بنيادگذاری شد و آغاز به كار كرد. «فیروز مردانی» مدیر مدرسه‌، با اشاره به ديرينگی دژ که به روزگار قاجاریه می رسد، گفت: «بسیاری از مردم، تاریخ این دژ را بیش از این می‌دانند و آن را به روزگار صفویه نسبت می‌دهند و شوند(:دلیل) این سخن را جای گرفتن در كنار رودخانه‌ی زاینده رود می‌دانند.» مردانی افزود: «از این شمار دانش‌آموزان مدرسه، 40دانش‌آموز دختر و 38 دانش‌آموز پسر هستند. حصار‌های این مدرسه را دیوارهای دژ تاریخی ساخته‌اند و این مدرسه درون یک اثر تاریخی زیبا جای دارد که شوربختانه به شوند بي‌مهري سازمان میراث فرهنگی استان روبه‌نابودی است. در فصل زمستان وبا آغاز بادوباران هر روز شاهد از بین رفتن بخشی از این سازه بسیار زیبای تاریخی هستیم.» مردانی با اشاره به اینکه ضلع شمالی وباختری(:غربی) این دژ تاریخی برای دانش‌آموزان خطر ساز است، گفت: «شماری از کشاورزان در پشت دیوار این بخش درختکاری کرده وبا هر آبیاری و نم شدن دیوار بخشی از دیوار نابود می‌شود که هر دم برای دانش‌آموزان خطر ساز است.» به باور مردانی، سازمان میراث فرهنگی در زمینه نگهداري و بهسازی(:مرمت) این دژ تاریخی مسوول است و اهالی روستا از سازمان مربوطه خواستار نگهداری و بهسازي آن، که نشانگر ديرينگي و شناسه‌ی(:هویت) مردم و روستاست، هستند. يكی از دانش‌آموزان درباره‌ی اين مدرسه گفت: «در روزهایی که باریدن برف آغاز می شود، آفتاب تنها بخش‌‌هایی از مدرسه را می‌گیرد که این بخش‌‌ها بیشتر کنار دیوارهای شمالی است که روبه‌نابودی است و دانش‌آموزان بیشتر آن بخش را برای بازی برمی گزينند و این کار باعث می‌شود که مربیان کنار بچه‌ها حضور داشته باشند تا برای آنها مشکلی پیش نیاید.»

ادامه مطلب...

بنام خدا

گروه مردم :

یکشنبه 15 آبان:

• سپاهیان ایران پیش به سوی قسطنطنیه، واحدهایی از ارتش ایران که مامور تصرف قسطنطنیه (استانبول امروز) و پایان دادن به حکومت رومیان بر گوشه شمال غربی آسیا شده بودند ششم نوامبر سال 608 میلادی از کوههای توروس (ترسوس واقع در جنوب غربی ترکیه امروز) گذشتند. فرماندهی ارتش امپراتوری ایران پس از بازگرفتن سوریه، نیروهای خود را دو دسته کرده بود؛ یک سپاه مامور تصرف همه فلسطین و دو سپاه راهی تصرف قسطنطنیه شده بودند و سپاهیانی که مامور تصرف قسطنطنیه شده بودند در این روز ازکوههای توروس گذشته بودند .
• شش روز پس از اعلان جنگ انگلستان به ایران (بر سر هرات)، ششم نوامبر سال 1856 میلادی ــ شش روز پس از اعلان جنگ انگلستان به ایران بر سر هرات، نیروهای انگلیسی مستقر در هند عازم جنگ با ایران شدند. این عملیات ضد ایران را «سر جیمز آوت رام» فرماندهی می کرد. در آن زمان لرد «پالمرستون» نخست وزیر انگلستان بود.     نیروهای انگلیسی یکم ژانویه سال 1857 (درست دو ماه پس از روز صدور اعلان جنگ) بوشهر را تصرف کردند و دولت وقت ایران را مجبور به صرف نظر کردن از هرات ساختند که قرنها حاکم نشین خراسان و زادگاه شاه عباس و یکی از مراکز فرهنگ و ادب ایران بوده است.

دوشنبه 16 آبان:

• یک روز درخشان در تاریخ ایرانیان؛ روزی که ایران باردیگر ابر قدرت جهان شد، هفتم نوامبرسال 260 میلادی در شهر تیسفون (مدائن ــ 36 کیلومتری جنوب بغداد امروز) شاپور یکم، رئیس وقت کشور ایران از دودمان ساسانی، در مراسمی در برابر والرین (پوبلیوس لیسینیوس والریانوس) امپراتور روم و ژنرالهایش که بر دست و پایشان زنجیر بود؛ ایران را تنها ابر قدرت جهان اعلام کرد. والرین و ژنرالهایش درجنگ به اسارت ایران در آمده بودند و این روز نه تنها یکی از روزهای درخشان تاریخ میهن گرامی ما، بلکه همه مشرق زمین است.
• ورود نیروهای عثمانی به آذربایجان در نوامبر 1914 ، در این روز در سال 1293 (7 نوامبر 1914) متعاقب ورود نیروهای روسیه به ایران، نیروهای عثمانی با مستشاران آلمانی خود به آدربایجان وارد شدند. کردهای قلمرو عثمانی (ترکیه و عراق) نیز از فرصت سوء استفاده و به ایران رخنه کردند و .... 

سه‌شنبه 17 آبان:

• همه قلمرو امپراتوری روم در آسیا به تصرف ایران درآمد، پس از پیروزی درخشان ایران در جنگ سال 53 پیش از میلاد در منطقه حرّان (کارهه) که ضمن آن کراسوس از اعضای سه گانه شورای عالی ریاست بر روم و پسرش کشته و هفت لژیون رومی منهدم شد، «ارد Orod» شاه وقت ایران از دودمان اشکانی به مداخله در امور روم پرداخت و این مداخله در جریان جنگ داخلی رومیان (سال 49 تا 44 پیش از میلاد) به اوج خود رسید و شاه ایران هردم از یکی از سرداران رومی که بر سر کسب قدرت با هم می جنگیدند حمایت و وعده کمک نظامی و اعزام سرباز می داد و آتش اختلاف را شعله ور می ساخت .

چهارشنبه 18 آبان:

• سالگشت مرگ یزدگرد یکم بانی شهر یزد بر اثر لگد اسب، نهم نوامبر سال 420 میلادی یزدگرد یکم از دودمان ساسانیان که رهسپار جنگ و بیرون راندن هون ها از مناطق شمالی ماوراءالنهر بود در محل چشمه سبز (چهل و چند کیلومتری نیشابور) بر اثر لگد اسب کشته شد. وی خود تصمیم به رام کردن یک اسب سرکش گرفته بود. یزدگرد یکم 21 سال بر ایران سلطنت کرد و در دهه اول قرن چهارم میلادی شهر یزد را ساخت که نام وی بر آن نهاده شده است. از کارهای مهم یزدگرد تحمل ادیان دیگر در قلمرو ایران بود. فردوسی در باره واقعه درگذشت یزدگرد یکم چنین سروده است:
       بغرید و یک جفت زد بر سرش ــ به خاک اندر آمد سر و افسرش
       زخاک آمد و خاک شد یزدگرد ــ ........ 

پنجشنبه 19 ابان:

• سالروز گشایش آبراه دریای سرخ به رود نیل که به تصمیم داریوش بزرگ ساخته شد، دهم نوامبر سال 518 پیش از میلاد کار ساختن آبراه میان دریای سرخ و رودنیل به منظور عبور کشتی های ایران از خلیج فارس به مدیترانه تکمیل شد. این روز پس از محاسبات تقویمی به دست آمده است.  سنگنبشته های به دست آمده در طول این آبراه نشان می دهد که پس از اتمام کار هر قسمت از این آبراه، جزئیات کار بر سنگ حک و در محل نصب می شد که مشروح آن درکتاب «تاریک و روشن های مصر باستان» تالیف مصرشناس آلمانی «کارول میسلیویک» آمده است که این کتاب توسط دیوید لورتن به انگلیسی ترجمه شده و دانشکاه «کرنل» آمریکا آن رامنتشر ساخته است.

آدینه 20 آبان:

• سپاسگزاری سنای روم از دولت ایران، یازدهم نوامبرسال 401 میلادی سنای روم از اقدام ایران مبنی بر دادن آزادی مذهبی به مسیحیان سپاسگزاری کرد که در صورتجلسه مذاکرات آن روز این مجلس درج شده و باقی مانده است. یزدگرد یکم، شاه ساسانی ایران که در سال 399 میلادی به سلطنت رسیده بود پس از دریافت درخواست دولت روم مبنی بر دادن آزادی انجام آیین های دینی به مسیحیان قلمرو ایران، برغم مخالفت موبدان زرتشتی با این درخواست موافقت کرده بود. 

  برگرفته از تارنمای دکتر انوشیروان کیهانی زاده 

بنام خدا

مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان اوقاف از کشف تعدادی کوزه و یک جسد مومیایی شده در جوار امامزاده سیدسوفی شهرستان ازنا در استان لرستان خبر داد.

حسن ربیعی در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار فارس، با بیان این مطلب افزود: شب گذشته گروهی گنج‌یاب در حال حفاری غیرمجاز در جوار امامزاده سیدسوفی ازنا همراه با دستگاه گنج‌یاب و اسلحه دستگیر شدند.

وی ادامه داد: این گروه با تطمیع یکی از کارگران طرح توسعه امامزاده سیدسوفی مبادرت به این اقدام کرده بودند که با هوشیاری پرسنل اداره اوقاف ازنا افراد مذکور هنگام این اقدام ناشایست دستگیر شدند.

ربیعی تصریح کرد: گفته می‌شود براساس تصاویر دستگاه مانیتور، اشیاء مذکور شامل چند کوزه و قالب یک جسد مومیایی شده است.

همچنین براساس گزارش روابط عمومی سازمان اوقاف مدیرکل اوقاف استان لرستان با بیان اینکه این اشیاء تاریخی در دالانی مسقف در کنار امامزاده سوفی کشف شده است، گفت: امامزاده سیدسوفی ازنا هم‌اکنون در حال بازسازی و توسعه است و با مراقبت و هوشیاری توانستیم این اشیاء را قبل از آنکه به یغما برود از چنگ غارتگران میراث فرهنگی نجات دهیم و با همکاری سربازان گمنام امام زمان (عج) عوامل مذکور را دستگیر کنیم.

وی تأکید کرد: شورای تأمین شهرستان ازنا پیش از ظهر امروز جلسه‌ای را با حضور اعضا برگزار کرد و مصوب شد که عصر امروز در محل مذکور اشیاء صورت جلسه و تحویل اداره اوقاف لرستان شود.

مدیرکل اوقاف استان لرستان تصریح کرد: در صورت عدم تأمین امنیت اشیاء این اشیاء به رسم امانت تحویل اداره میراث فرهنگی استان لرستان خواهد شد تا پس از احداث موزه امامزاده سیدسوفی این اشیاء به این موزه بازگردانده شود.

خبرگزاری فارس

ادامه مطلب...

ادامه مطلب...

بنام خدا

ادامه مطلب...

بنام خدا

سرونوش؛ تنها ذخیره‌گاه جنگلی جهان در گلستان

سورنا لطفي‌نيا :

سرونوش يک گونه‌ی درختی كمياب و آسيب‌پذير است كه تنها زيستگاه آن در جهان، جنگل‌های گلستان است. به گزارش مهر؛ سرونوش، درختی بومی آسیا، همیشه سبز، دارای پوستی به رنگ قهوه‌ای نزديک به قرمز است که ذخیره‌گاه جنگلی آن در گلستان است.  این گونه نادر و كمياب از ديد بخش‌بندی گیاهی جزو گونه‌های آسیب پذیر است که شوربختانه در ١٠ سال گذشته ٢٠ درصد کاهش جمعیت داشته است. برابر ماده ٤٢ و ٤٨ قانون، بريدن این گونه ارزشمند جرم بوده و متخلفان تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت. «حمید سلامتی»، مدیرکل منابع طبیعی گلستان گفت: «دست‌اندازی های بی‌رویه مانند بريدن گسترده‌ی درختان، چرای بيش از اندازه‌ی دام، ذغال‌گیری و.. روند تندی به خودگرفته بود و امروزه با قرق منطقه و اعمال روش‌های علمی و مدیریتی تحت محافظت اداره منابع طبیعی شهرستان علی‌آباد کتول این روند کاهش یافته است. وي افزود: « ١٩٦ هکتار از ذخیره‌گاه، زير پوشش گونه‌ي نگهداري شده‌ي سرونوش است و بلندمازو، داغداغان، لور، آزاد، کرکو، ممرز، پلت، انجیلی، اوری، خرمندی و انجیر نیز در این منطقه به‌گونه‌ی پراکنده یافت می شود.» به گفته وی، سرونوش درختی بومی آسیا، همیشه سبز، پوست به رنگ قهوه‌ای متمایل به قرمز، دارای برگ‌هایی به درازاي يک و نيم، تا دو میلیمتر، نورپسند، كم و بيش پايدار به سرما و خشکی با زادآوری بذری است و زيستگاه آن در جنوب شهر فاضل آباد است.  وی یادآورشد: «پیش بینی می شود با مدیریت درست در كار نگهداري از ذخیره‌گاهها و برنامه‌های احیایی و انجام كارهاي نگهداري مانند كارهاي بیولوژیکی براي جلوگيري از نابودي این گونه ارزشمند، روند خوبي را در راه گسترش این گونه داشته باشیم.» «علی ناصری» معاون فنی اداره کل منابع طبیعی استان گلستان با اشاره به ديرينه بودن ذخیره‌گاه سرونوش گفت: «در سال ١٣٢٠ نزديك به ٢٠ هکتار از این زمين‌ها در آتش‌سوزي از ميان رفت، اما پس از ٧٠ سال طبیعت بدون دخالت انسان خود را بازسازی کرده است.» وي افزود: «در استان ٤ گونه سوزنی برگ وجود دارد  که با توجه به شرایط اقلیمی از آنها در جنگل‌کاری استفاده می شود.» ناصري گفت: «گستره‌ي ذخیره‌اه سرونوش ١٩٥ هکتار است که با توجه به اهمیت موضوع مدیریت حفاظت،حصار کشی انجام شده است.»

بنام خدا

نگار پاكدل :

هرچند حدود دو سال از مرمت آرامگاه کوروش می‌گذرد اما هماهنگ نبودن رنگ میان سنگ‌های قدیمی آرامگاه با سنگ‌های جدید باعث بروز انتقادهایی شده‌ که گفته می‌شود این انتقادها حساسیت یونسکو را هم نسبت به موضوع بیشتر کرده‌است، تا جایی‌كه یونسكو بر‌آن شده تا گروهی از کارشناسان را برای بازدید از عملکرد سازمان میراث فرهنگی روانه پاسارگاد کند.
به گزارش میراث آریا:«سامان خسروانی»، مدیر بنیاد پاسارگاد در این باره گفته: «انجمن‌های تاریخی سال‌هاست که با شكل نگهداری و مرمت پاسارگاد مخالفت کرده‌اند چراکه به جای استفاده از مرمت‌گران ماهر، از افراد بومی در مرمت آرامگاه کوروش استفاده می‌شود که آموزش‌های لازم را ندیده‌اند.»
خسروانی در ادامه افزود: «مرمت پاسارگاد به دلیل بازتاب‌های جهانی بسیار عجولانه و در مدت زمان کوتاهی انجام شد، به گونه‌ای که برنامه‌ی زمانی مرمت بیشتر از 6 ماه  طول نکشید و با این‌که این موضوع اعتراض‌های انجمن‌های تاریخی را به دنبال داشت اما متولیان میراث فرهنگی حتی به وعده نشستی که قرار بود با  موسسات و انجمن‌های تاریخی داشته‌باشند عمل نکردند».
وی، با تاکید این موضوع که طبق قانون و اصول مرمت باید مرمت‌های ادواری مشخص باشد و بیننده با مشاهده آن پی به مرمت‌های انجام شده ببرد ادامه داد: «هم‌اکنون در مرمت آرامگاه کوروش از مصالحی استفاده شده که در برابر آب و هوا و بارندگی‌ها مقاومت ندارد و مواد مرمتی، همجنس با سنگ‌های آرامگاه نیست، همین امر باعث شده که آرامگاه از جلوه مناسبی برخوردار نباشد.»
خسروانی درباره حساسیت یونسکو به نحوه مرمت پاسارگاد گفت: «البته  ما در جریان متن نامه یونسکو به سازمان میراث فرهنگی نیستیم اما می‌دانیم که سازمان یونسکو حساسیت ویژه ای نسبت به مرمت پاسارگاد دارد به‌ گونه‌ای که گفته می‌شود هیاتی قرار است برای بازرسی به ایران بیایند و از عملکرد میراث فرهنگی بازدید کند، چراکه وضعیت آن بسیار نگران کننده است».
این درحالی است که مدیران مجموعه پاسارگاد با بیان این که چنین نامه‌ای به دست آنها نرسیده اعلام کردند که مرمت‌های صورت گرفته تحت نظر یونسکو بوده‌است.

بنام خدا

برجای مانده‌هایی از شهر گمشده «جرم‌وا» پس از هزار سال در گستره‌ی داراب استان فارس پیدا شد.
هم‌اكنون این شهر باستانی که گفته می‌شود از روزگاران پیش‌ از تاریخ، تا سده‌ی سوم هجری مهی(:قمری) كاربری داشته، به گونه‌ای غیرقانونی كاوش شده است. نشانه‌های این شهر تاریخی را می‌توان در کتاب جغرافیایی ابوعبدالله مِقدسی دید.