بنام خدا
زمانی که فردی در مدت زیادی در معرض گرما و نور آفتاب قرار گیرد یا بدون در نظر گرفتن شرایط جسمی و سنی، بیش از اندازه فعالیت بدنی کند «خستگی گرمایی» اتفاق میافتد. معمولا این مشکل در مردم مناطق شهری نسبت به مناطق روستایی بیشتر دیده میشود، چرا که آسفالت و بتون در مناطق شهری گرما را به میزان بیشتری جذب کرده و این موجب مضاعف شدن گرمای محیط میشود. در واقع خستگی گرمایی شایعترین نوع گرمازدگی است و مشخصه اصلی آن تعریق فراوان و از دست رفتن آب و املاح بدن است.
کارگران، قهرمانان ورزشی، نیروهای انتظامی و افرادی که هنگام کار یا ورزش در هوای داغ مایعات کافی نمیخورند بیشتر به این مشکل دچار میشوند.
کارشناسان چند توصیه و اقدام احتیاطی را پیشنهاد کردهاند که در صورت عمل به آنها میتوانید در مواقعی که دمای هوا بسیار بالا است بدنتان را خنک نگه دارید و از گرمای شدید در امان بمانید.
این کارشناسان توصیه میکنند:
– لباس متناسب با هوای گرم بپوشید. برای مثال از لباسهای نخی و سبک با رنگهای روشن، کلاه و یا حتی چتر آفتابی استفاده کنید.
- آب زیاد بنوشید. همیشه همراه خود شیشه آب یا آبمیوه داشته باشید و مدام مایعات بنوشید. حتی اگر احساس تشنگی هم نمیکنید نوشیدن دائمی مایعات را فراموش نکنید. از مصرف الکل و کافئین پرهیز کنید چون باعث کم شدن آب بدن میشوند.
- حتما حجم غذا را در هر وعده کاهش داده و تعداد وعدهها را افزایش دهید. از مصرف غذاهایی که حاوی پروتئین زیاد هستند، اجتناب کنید چون این غذاها حرارت سوخت و سازی بدن را افزایش میدهند. همچنین سعی کنید آرام باشید و از انجام فعالیتهای پرتحرک در ساعات گرمتر روز خودداری کرده و در عوض این گونه فعالیتها را به ساعات خنکتر روز که معمولا بین ساعت ۴ تا ۷ صبح است، موکول کنید.
- تا جایی که امکان دارد در روزهای گرم در فضاهای سرپوشیده و داخل ساختمان بمانید و از حضور در فضای آزاد، پرهیز نمایید. اگر در ساختمانی هستید که سیستم تهویه هوا ندارد حتیالمقدور در طبقات پایینتر باشید که تابش خورشید در آنها کمتر است. به خاطر داشته باشید که پنکهها و هواکشهای برقی هوا را خنک نمیکنند بلکه فقط موجب چرخش هوا در فضای اتاق میشوند.
- همسایه خوبی باشید یعنی وقتی موج گرمای شدید شهر و محل زندگی شما را فرا میگیرد اگر در همسایگی خود ساکنان سالمندی دارید حتما به آنها سر بزنید و در صورت نیاز به آنها کمک کنید تا توصیههای فوق را حتیالمقدور انجام دهند. مرکز خدمات ملی آب و هوایی امریکا در گزارشی اعلام کرده است که گرمای شدید هوا درواقع قاتل درجه یک مرتبط با عوامل جوی و تغییرات آب و هوایی است که هر سال بیش از سایر رویدادهای جوی شامل سیل و صاعقه و توفان و گرد و باد، قربانی میگیرد.
نشانههاهای گرمازدگی
تشنگی و تعریق شدید، پوست سرد، رنگپریده یا برافروخته، نبض ضعیف، مردمکهای گشاد، بیحالی، تهوع، سرگیجه ، خستگی، سردرد و در نهایت غش از جمله علل این نوع گرمازدگی است.
اقدامات درمانی در گرمازدگی
ـ مصدوم را فوری از محیط گرم خارج کرده و در معرض هوای خنک قرار دهید.
ـ او را به پشت بخوابانید و پاهایش را یک وجب بالا برده و تا حد امکان لباسهای او را درآورید یا شل کنید.
ـ اگر مصدوم هوشیار است به او آب دهید و اگر در عرض ۲۰ دقیقه تاثیری در حال او ندیدید به او محلول ORS دهید. از دادن قرص نمک به مصدوم اجتناب کنید، چرا که نمک معده را تحریک کرده و بر شدت تهوع و استفراغ میافزاید.
ـ با آب خنک پوست مصدوم را مرطوب کنید و همزمان او را باد بزنید. اگر در عرض ۳۰ دقیقه بهبودی حاصل نشد مصدوم را فوری به مراکز درمانی انتقال دهید.
تفاوت میان خستگی گرمایی با گرمازدگی
ـ تفاوت بین خستگی گرمایی و گرمازدگی را میتوان از راههای گوناگونی تشخیص داد. اگر بدن مصدوم در لمس بسیار داغ باشد به گرمازدگی مشکوک شوید. نشانه مهم دیگر گرمازدگی تغییر در وضعیت رفتاری مصدوم است که از گیجی، بیقراری و پرخاشگری شروع میشود و تا نداشتن آگاهی از زمان و مکان و در نهایت اغما ادامه مییابد.
ـ خستگی گرمایی به دلیل تعریق شدید و از دست رفتن مایعات و املاح بدن میتواند به گرفتگی عضلانی منجر شود. در این حالت معمولا در ساق یا ماهیچههای ناحیه شکم انقباض عضلانی روی داده و به سفتی و تغییر شکل عضله منجر میشود. در این مورد نیز بهترین کار نوشیدن مایعات و کشیدن عضله است.
ـ در صورتی که به خستگی گرمایی رسیدگی نشود به گرمازدگی تبدیل شده و میتواند بسیار خطرناک باشد.
همچنین پزشکان هشدار می دهند که گرمای شدید روزهای تابستان میتواند تهدیدی جدی برای ورزشکاران کم سن و جوان باشد. ورزشکاران جوان و مشتاق که برای تمرینها و مسابقات به میدانها و زمینهای ورزشی میروند باید در روزهای گرم تابستان در برابر مشکلات و حملات شدید گرمازدگی محافظت شوند.
مهمترین راه برای محافظت از این ورزشکاران جوان و کم سن و سال رساندن مقادیر کافی مایعات به بدن آنها و جلوگیری از تلف شدن آب بدنشان است.
نوشیدن مایعات به میزان کافی قبل، بعد و در طول بازیها و تمرینات با کمک به افزایش حجم خون و بهبود عملکرد گردش خون از بروز بیماریهای ناشی از افزایش دما جلوگیری میکند. بنابراین ورزشکاران در هوای گرم باید دو برابر مصرف عادی خود مایعات بنوشند.
چندین توصیه برای محافظت از کودکان و نوجوانان ورزشکار در برابر هوای گرم :
- تا حد امکان ورزشکاران جوان را در سایه نگه دارید
- بین تمرینات به طور مکرر زنگ تفریح بدهید و تعداد دفعات استراحتهای بین تمرینی را بیشتر کنید
- از بطریهای اسپری یا لباسهای مرطوب برای خنک نگه داشتن و مرطوب کردن پوست استفاده شود
- چند ساعت قبل از تمرین از وعدههای غذایی سبک و سالم استفاده شود
- اگر کودک یا نوجوان ورزشکار سابقه ابتلا به بیماری مرتبط با گرما و گرمازدگی را دارد والدین موظف هستند این مطلب را به اطلاع مربیان ورزشی برسانند
- استفاده از ضد آفتاب و تمدید مکرر آن درطول روز فراموش نشود
بنام خدا
به گزارش مشرق، رفع هر بیماری یا مشکلی به صورت طبیعی، همیشه بهترین گزینه بوده است. این اصل در مورد رفع گرمی بدن و گذرندان این فصل به خنکی نیز صدق می کند. شما می توانید با استفاده از شربت های طبیعی که مواد آن به راحتی در کشور ما یافت می شوند استفاده کنید.
خاکشیر
خاکشیر گیاهی است خودرو، که در صحراها و باغ ها و دامنه کوه ها می روید که دانه های سرخ رنگ پیچیده در غلاف آن، در مصارف مختلفی کاربرد دارد. خاکشیر دارای اسیدهای چرب مانند اسید لینوئیک، لینولنیک و اسید استئاریک و چند اسید دگر است؛ در این ماده گیاهی نوعی اسانس فرار نیز وجود دارد که دارای موادی است که قابلیت دفع سنگ کلیه را دارند.
از خواص خاکشیر می توان به رفع التهاب های زخم ها و همچنین تب بر بودن آن اشاره کرد. خاکشیر صدا را باز می کند و همچنین برای رفع التهاب های کلیه و از بین بردن کهیر نیز از این ماده استفاده می شود.
بید مشک
بیدمشک گیاهی است از نژاد بید سنبلههای آن دارای اسانس معطر است. اسانس یا عرق بیدمشک علاوه بر خواص درمانی برای معطر کردن شربتها نیز به کار میرود
بیدمشک گیاهی ملین و تقویتکننده قلب و اعصاب است. این گیاه دارویی دستگاه گوارش را تقویت کرده و اشتها را افزایش میدهد. جوشانده برگ یا پوست درخت بیدمشک سبب دفع انگلها و کرمهای معده و روده میشود
بیدمشک تقویتکننده دستگاه عصبی بوده و جوشانده برگ آن با عسل اعصاب را آرام میکند. همچنین عرق بیدمشک، آرامبخش و خوابآور است. جوشانده گل بیدمشک همراه با شکر، ناراحتیهای عصبی، افسردگی، دردهای عصبی و روماتیسمی را بهبود میبخشد. عرق بیدمشک مقوی قلب بوده و برای حفظ سلامتی آن بسیار مناسب و موثر است و همچنین باعث کاهش تب میشود و خاصیت تببر دارد.
عرق کاسنی
ریشه گیاه کاسنی بهترین تصفیه کننده خون، عرق آن خنک کننده بدن و برگ آن محرک صفرا و مقوی اعصاب است. كاسنی گیاهی پایا و علفی است که ریشه ای قوی و دراز به رنگ قهوه ای دارد و تمام قسمت های این گیاه از جمله برگ و ریشه و دانه آن استفاده دارویی دارد مخصوصاٌ ریشه و برگ آن محرک صفرا است و به هضم غذا کمک می کند.
این گیاه بیماری های کبدی را برطرف و فعالیت قلب و کلیه را تقویت می کند. از ابتلا به قولنج جلوگیری و مسکن تب های طولانی مدت است.
همچنین التهابات معده را رفع کرده و استفاده از آب كاسنی بر روی محل های خارش بدن سودمند است. ریشه كاسنی باعث باز و روان شدن خلط شده و مجاری گوارشی را پاك می كند. بهترین تصفیه كننده بوده و در از بین بردن ورم احشا نیز مؤثر است.
ریشه كاسنی بهترین دارو برای درمان نفخ است و برای تقویت معده، زیاد كردن ادرار و رفع درد مفاصل و ضد یرقان مفید است. عرق كاسنی خنک است و گرمای کبد را رفع می کند. برگ های كاسنی دارای املاح پتاس و ویتامین C است که پتاس موجود در آن باعث تصفیه خون، تقویت معده شده و ویتامین C آن باعث حفظ جوانی و شادابی پوست را در پی دارد.
کاسنی، توان و نیروهای بدنی را تجدید کرده و در تقویت اعصاب، ضعف چشم و فشار خون مفید است. همچنین باعث حفظ حالت طبیعی رحم و منظم کردن فعالیت های آن می شود.
شربت سکنجبین
از نوشیدنی های دیگری که اغلب قدیمی ها از آن استفاده می کنند شربت سکنجبین است. این شربت وطنی دارای طبیعت سرد و خنک بوده و تمام منافع سرکه را دارد و به صفرابر مشهور است.
هنگامی که شربت سکنجبین را با یخ خنک کرده و به همراه خیار رنده شده بنوشند تشنگی را رفع و از التهاب ناشی از گرما می کاهد. بنابراین اگر مثل گذشته از مهمانان خود با شربت خاکشیر، سکنجبین یا تخم شربتی پذیرایی کنید در حق آن ها محبت فراوانی کرده اید.
البته ناگفته نماند که این شربت های وطنی بسیار چاق کننده هستند. از این رو مصرف بدون شکر آن ها را به افراد چاق و دیابتی توصیه می کنیم.
خستگی زیاد، گیجی، کم شدن آب بدن که عطش مفرط از علائم آن است، گاهی قطع عمل تعریق در پوست بدن و بروز اختلالهای روانی و پیدایش حال اغما و حتی سنگ کوب نیز حاصل گرمازدگی است.