بنام خدا
|
||
|
||
| |
||
| سورنا لطفی نيا : | ||
|
شهر زیرزمینی «اویی» در زیر بافت شهر «نوش‌آباد»، در 8 کیلومتری شمال کاشان، در استان اصفهان جای دارد. این شهر در 3 اشكوب(:طبقه)، در زیرزمین، با ژرفايی(:عمق) بین 4 تا 18 متر، به‌گونه‌ی دست‌کن، ساخته شده و جاهای گوناگونی مانند اتاق، راهرو، چاه‌ها و کانال‌های بسياری برای در پناه ماندن از دست دشمنان دارد.
به گزارش برنا؛ تا سال 1381 هیچ اطلاعات مستندی از این گستره از ديد سیستم دفاعی و پناه‌گاهی، از آن در دست نبود و به دخمه‌های اسرار آمیز شهرت داشت. راه‌های ورود به درون این شهر، به شکل پنهاني در خانه یا درون دژ خشتی، در روبه‌روي شهر و یا محل‌های پر جمعیت و درون کانال‌های پایاب‌هایی که از زیر خانه‌ها و برای گذر آب كاريز(:قنات) ایجاد شده، چاه‌های درون مساجد و باغ‌ها و بازارها و هر جایی که در هنگام يورش دشمن امکان دسترسی تند و فرار ساکنان را فراهم می‌کرده، بوده‌است. در شهر زیرزمینی، اتاق‌هایی به اندازه‌هاي گوناگون برای زندگی موقت، كنده‌اند. در بدنه اتاق‌ها، شماری تاقچه ديده می‌شود. هر اتاق 180سانتی متر بلندا دارد. اتاق‌ها، تودرتو و با راهروهای زاویه‌دار که دید مستقیم را با فضای بعدی از بین می‌برد، ساخته شده است. در 20سانتی متری زیر سقف و به فاصله 1متر در همه‌ي بدنه‌ي اتاق‌ها، گودال‌هايي برای جاي دادن چراغ‌های پیه‌سوز، جهت تامین روشنایی فضاها كارگذاشته شده است. در بدنه دیوار اتاق‌ها و در برخي از آن‌ها چاهک‌هایی ديده می‌شود که به سختی می‌توان وارد آن شد؛ بلنداي این چاهک‌ها 3تا 5متر است که راه دسترسي به اشكوب‌هاي ديگر است. با توجه به تودرتو بودن فضاها، هیچ گونه مشکل تنفسی احساس نمی‌شود و این، یکی از شگفتی‌های درون این شهر است. آب مورد نياز ساکنین درون شهر زیرزمینی، از راه‌های پنهان، که به پایاب‌های مرتبط به رشته كاريزها بوده و از زیر زمین می‌گذرد تامین می شد. این فضاها نه تنها در سطح زیرین شهر گسترده شده، بلکه تا حصار بیرون شهر و حتا شهر تاریخی و تالار نیاسر راه دارد.    |
بنام خدا
به گزارش مهر و به گفته‌ی آرش نورآقایی، آب‌انبار این شهر در سیاهه‌ی آثار ملی ثبت‌شده و شهر زیرزمینی نیز به گفته‌ی مسوولان سازمان میراث فرهنگی گنجایش ثبت در سیاهه‌ی میراث جهانی را دارد اما با وجود چنین دست‌اندازی‌هایی چگونه می‌توان به ثبت جهانی این شهر زیرزمینی امیدوار بود؟
او گفت:«این آب‌انبار یک اثر ملی و تاریخی است بنابراین حتا اگر با شهر زیرزمینی پیوندی هم نداشته باشد؛ کسی نمی‌تواند به حریم آن خدشه‌ای وارد کند.»
به گفته‌ی وی سازمان میراث فرهنگی و یا شهرداری کاشان به جز تجاوز به عرصه و حریم آب‌انبار؛ دیواره یکی از بادگیرهای آن را سوراخ کرده و برای آن در گذاشته‌اند.
گویا این در را برای ورود و خروج مصالح ساختمانی کار گذاشته‌اند. بر همین پایه، نورآقایی گفت: «روشن نیست این مصالح از کجا و برای انجام چه کاری درون شهر زیرزمینی جابه جا می‌شود.»
نورآقایی گفت: «گودبرداری روی سقف شهر زیرزمینی برای ایجاد فضای سبز یا دست‌انداز دو موضوعی نامشخص بود که در میان اهالی محل شایع شده بود. اما اگر این گودبرداری برای ایجاد فضای سبز باشد مشخص نیست که چرا تا این اندازه گودبرداری شده است. اصلا چگونه است که شهرداری تهران کف جوی آب را ایزوگام می‌کنند تا آب به سقف مترو نشت نکند و این ایزوگام به بهای خشکیدن درخت‌های چنار تمام می‌شود. اما در محوطه‌ی شهرزیرزمینی می‌خواهند کف خیابانی را که سقف شهر زیرزمینی نوش‌آباد به شمار می‌آید، چمن بکارند درحالی که چمن آب می‌خواهد و آب نفوذ می‌کند. آیا هیچ‌کس در این اندیشه نیست که ممکن است سقف شهر فرو بریزد؟»
او گفت: «از سوی دیگر شنیدم قرار است در این گستره، دست‌انداز ایجاد شود تا خودروهای سنگین در این گستره و کنار آب‌انبار نتوانند پارک کنند اما مگر برای ایجاد دست‌انداز باید زمین را کند؟ مگر نمی‌شود میله‌ای روی زمین گذاشت و دست‌انداز ایجاد کرد؟»
به گمان می‌آید این شهر در زمان یورش مغول بسیار كاربری داشته و حتا تا اواخر قاجار هم از آن، سود می‌جسته‌اند.
تبادل لینک هوشمند 