شهر اویی

بنام خدا

«اويی»، شهری در زيرزمين

سورنا لطفی نيا :

شهر زیرزمینی «اویی» در زیر بافت شهر «نوش‌آباد»، در 8 کیلومتری شمال کاشان، در استان اصفهان جای دارد. این شهر در 3 اشكوب(:طبقه)، در زیرزمین، با ژرفايی(:عمق) بین 4 تا 18 متر، به‌گونه‌ی دست‌کن، ساخته شده و جاهای گوناگونی مانند اتاق، راهرو، چاه‌ها و کانال‌های بسياری برای در پناه ماندن از دست دشمنان دارد.
به گزارش برنا؛ تا سال 1381 هیچ اطلاعات مستندی از این گستره از ديد سیستم دفاعی و پناه‌گاهی، از آن در دست نبود و به دخمه‌های اسرار آمیز شهرت داشت.
راه‌های ورود به درون این شهر، به شکل پنهاني در خانه یا درون دژ خشتی، در روبه‌روي شهر و یا محل‌های پر جمعیت و درون کانال‌های پایاب‌هایی که از زیر خانه‌ها و برای گذر آب كاريز(:قنات) ایجاد شده، چاه‌های درون مساجد و باغ‌ها و بازارها و هر جایی که در هنگام يورش دشمن امکان دسترسی تند و فرار ساکنان را فراهم می‌کرده، بوده‌است.
در شهر زیرزمینی، اتاق‌هایی به اندازه‌هاي گوناگون برای زندگی موقت، كنده‌اند. در بدنه اتاق‌ها، شماری تاقچه ديده می‌شود. هر اتاق 180سانتی متر بلندا دارد.
اتاق‌ها، تودرتو و با راهروهای زاویه‌دار که دید مستقیم را با فضای بعدی از بین می‌برد، ساخته شده است. در 20سانتی متری زیر سقف و به فاصله 1متر در همه‌ي بدنه‌ي اتاق‌ها، گودال‌هايي برای جاي دادن چراغ‌های پیه‌سوز، جهت تامین روشنایی فضاها كارگذاشته شده است.
در بدنه دیوار اتاق‌ها و در برخي از آن‌ها چاهک‌هایی ديده می‌شود که به سختی می‌توان وارد آن شد؛ بلنداي این چاهک‌ها 3تا 5متر است که راه دسترسي به اشكوب‌هاي ديگر است.
با توجه به تودرتو بودن فضاها، هیچ گونه مشکل تنفسی احساس نمی‌شود و این، یکی از شگفتی‌های درون این شهر است.
آب مورد نياز ساکنین درون شهر زیرزمینی، از راه‌های پنهان، که به پایاب‌های مرتبط به رشته كاريزها بوده و از زیر زمین می‌گذرد تامین می شد. این فضاها نه تنها در سطح زیرین شهر گسترده شده، بلکه تا حصار بیرون شهر و حتا شهر تاریخی و تالار نیاسر راه دارد.